Prezydenci i przedstawiciele miast należących do Unii Metropolii Polskich dziś (25 września) spotkali się w Białymstoku. Tematy poruszane podczas zebrania to m.in. sytuacja finansowa samorządów w kontekście budżetu na 2021 r. i funkcjonowanie oświaty w stanie pandemii.
Po zebraniu zarządu UMP na Rynku Kościuszki w Białymstoku odbyła się konferencja prasowa podsumowująca spotkanie przedstawicieli członków UMP.
– Rok 2020 jest dla samorządów rokiem wyjątkowym. Widać to szczególnie w ubytkach tegorocznych budżetów, jak i w planach finansowych na rok 2021. Wprowadzone w 2019 roku zmiany w systemie podatku dochodowego od osób fizycznych PIT trwale ograniczyły dochody jednostek samorządu terytorialnego w roku 2020 o 6,1 mld zł, w miastach Unii Metropolii Polskich o 1,7 mld zł. Zmiana funkcjonowania Otwartych Funduszy Emerytalnych i przeniesienie zgromadzonych tam środków na Indywidualne Konta Emerytalne pozbawiły jednostki samorządu terytorialnego dochodów z tytułu PIT w kwocie 9,6 mld zł w najbliższych latach. Obecnie procedowane przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych uszczuplą dochody jednostek samorządu terytorialnego do roku 2024 o 8,5 mld zł, a w perspektywie 10 lat o kwotę 15,5 mld zł – bez jakiejkolwiek rekompensaty ubytku dochodów dla samorządów – powiedział Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku, prezes zarządu UMP.
Uczestnicy spotkania UMP przypominają również, że samorządy ponoszą wysokie koszty ekonomiczne i społeczne związane z przeciwdziałaniem rozprzestrzenianiu się pandemii COVID-19. Na wydatki związane z obowiązkiem zapewnienia bezpieczeństwa epidemicznego w miastach należących do UMP przeznaczono już ponad 290 mln zł.
UMP obserwuje spadek dochodów jednostek samorządu terytorialnego wynikający z konsekwencji ekonomicznych restrykcji wprowadzonych w celu przeciwdziałania epidemii COVID-19 w szczególności z podatku od osób fizycznych PIT (o 764 mln zł) z podatku od osób prawnych (CIT), oraz zmniejszeniu wpływów ze sprzedaży komunikacji miejskiej (o 641 mln zł).
Dlatego prezydenci miast należących do UMP ponownie apelują o wspólne opracowanie rozwiązań do problemów od lat zgłaszanych przez przedstawicieli samorządów:
- zwiększenie udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT i od osób prawnych (CIT);
- rozluźnienie zapisów art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych dotyczących równowagi dochodów i wydatków bieżących do roku 2023;
- odczuwalne zwiększenie nakładów budżetu centralnego na edukację oraz zmiana obecnego systemu opartego na podziale z góry ustalonej kwoty według wybranych kryteriów na system oparty na naliczaniu subwencji w oparciu o rzeczywiste koszty realizacji zadań oświatowych;
- brak możliwości zbilansowania systemów gospodarowania odpadami w gminach;
- funkcjonowanie wadliwego systemu wyrównawczego tzw. Janosika, który nie jest przygotowany na występowanie nadmiernego ubytku dochodów własnych oraz
- wprowadzenie mechanizmów gwarantujących pokrycie rzeczywistych kosztów realizacji zadań zleconych.
(Oprac. Agnieszka Błachowska)
