Wywłaszczenie nieruchomości - czy masz szansę wygrać batalię?

Prawo do własności prywatnej jest chronione konstytucją. Istnieje wiele różnych rodzajów własności, takich jak grunty i własność intelektualna. Posiadanie czegoś oznacza, że jest to twoje własne, a to prawo gwarantuje konstytucja. Konstytucja dopuszcza jednak także naruszenie tego prawa w wyjątkowych przypadkach, gdy jest to uzasadnione wartościami społecznymi. Własności nie można odebrać, chyba że czyni się to na cel publiczny i tylko wtedy, gdy jej wywłaszczenie zostało wcześniej uzgodnione z osobą, która jest właścicielem danej nieruchomości. Państwo uzasadnia swój argument tym, że zabierając czyjąś własność prywatną, przedkłada społeczeństwo nad jednostkę, ponieważ uważa, że robi to, co jest najlepsze w ogólnym rozrachunku, a nie tylko z myślą o jednostce.

Co to jest wywłaszczenie nieruchomości?

Wywłaszczenie to przymusowy zakup mienia prywatnego na użytek publiczny. Jest to proces, który może być wykorzystany przez rządy do nabywania gruntów na cele publiczne, takie jak budowa dróg, linii kolejowych, lotnisk i obiektów użyteczności publicznej. Rząd zapłaci właścicielom kwotę, którą uznają za sprawiedliwą.

  • Pierwszym krokiem w wywłaszczeniu jest zidentyfikowanie kawałka gruntu, który musi zostać nabyty przez rząd do użytku publicznego.
  • Drugim krokiem jest powiadomienie właściciela i wynegocjowanie z nim ceny. Jeśli ten proces nie przebiegnie sprawnie i dojdzie do nieporozumień, to o wysokości odszkodowania właścicielowi zadecyduje sąd.

Wywłaszczenie nieruchomości jest możliwe tylko na podstawie dwóch przepisów: może nastąpić na cele publiczne i za odszkodowaniem. Cel publiczny zazwyczaj nie wymaga interpretacji, gdyż są to inwestycje poprawiające sieć dróg lub infrastrukturę przeciwpowodziową. Dawni właściciele często skarżą się, że ich prawo własności jest odbierane w celu realizacji inwestycji komercyjnej; takiej inwestycji towarzyszy również wywłaszczenie niezbędnych budynków. Wywłaszczenie następuje w drodze decyzji administracyjnej wydawanej jednostronnie przez uprawnione podmioty, takie jak starostowie powiatów czy wojewodowie. Gdy realizując cele publiczne, np. gminy i marszałkowie województw, inwestują w obiekty budowlane dróg krajowych i autostrad, wnioski o wydanie decyzji lokalizacyjnych należy składać do odpowiednich organów, odpowiednio Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, instytucji Skarbu Państwa.

Wywłaszczenie nieruchomości - jak postępować

Wywłaszczenie nieruchomości to delikatna sprawa. Może to być proces kontrowersyjny, emocjonalny i kosztowny dla zaangażowanych stron. Wywłaszczenie to uprawnienie państwa do przejmowania własności prywatnej na użytek publiczny bez zgody właściciela. Wywłaszczenie może być konieczne w przypadkach, gdy grunt lub budynki są potrzebne do celów publicznych, takich jak drogi, szkoły lub szpitale.

Wywłaszczenia podlegają różnym prawom i przepisom, które różnią się w zależności od kraju. Na przykład w Kanadzie nie ma federalnego prawa dotyczącego wywłaszczeń, ale niektóre prowincje mają własne ustawodawstwo w tym zakresie. W wielu krajach odszkodowanie jest wypłacane właścicielowi wywłaszczonej nieruchomości, a odszkodowanie to nie powinno być niższe niż godziwa wartość rynkowa

Każda osoba, która została pozbawiona prawa własności, ma prawo odwołać się od decyzji podjętej przez organ. Aby odwołanie zostało rozpatrzone pozytywnie, organ wyższego stopnia musi przedstawić ustalenia, które wykażą, że naruszył on prawo. Naruszenie prawa miałoby miejsce, gdyby wywłaszczenie nie służyło celom publicznym i gdyby doszło do zaniedbań, takich jak brak konsultacji z mieszkańcami czy uzyskanie wymaganego pozwolenia środowiskowego przed podjęciem jakichkolwiek kroków w tym kierunku. Jeśli tego rodzaju formalne zobowiązania zostaną naruszone, zazwyczaj nowe wnioski składane po uchyleniu decyzji mogą je skutecznie unieważnić - co oznacza, że zwycięstwo również w tym przypadku nie ma charakteru trwałego.