Białystok i Podlasie to kulinarna mozaika smaków, a kołduny tatarskie są jednym z najbardziej unikalnych dań regionu. Te małe, delikatne pierożki wypełnione soczystym mięsem baranim lub wołowym, to prawdziwa perła wśród tradycyjnych potraw. Niezależnie od tego, czy gotowane w aromatycznym rosole, czy smażone na złocisto, zawsze zachwycają swoim głębokim smakiem i rozpływającym się w ustach farszem.
Historia kołdunów tatarskich sięga czasów, gdy na ziemiach Podlasia osiedlali się Tatarzy – potomkowie wojowników, którzy otrzymali tu ziemie od króla Jana III Sobieskiego. Wnieśli oni do podlaskiej kuchni orientalne przyprawy, zamiłowanie do baraniny i niezwykłą umiejętność łączenia prostych składników w potrawy pełne charakteru. Kołduny, choć przypominają pierogi, mają cienkie ciasto i soczysty, aromatyczny farsz, który skrywa prawdziwą eksplozję smaku.
Tradycyjnie do nadzienia używa się baraniny lub wołowiny, drobno siekanej (nie mielonej!), co sprawia, że farsz pozostaje soczysty. Doprawia się go czosnkiem, cebulą, kminkiem i pieprzem, a całość otula delikatne, cienkie ciasto, które po ugotowaniu staje się niemal przezroczyste. Klasycznie kołduny gotuje się w esencjonalnym rosole, który dodatkowo wzbogaca ich smak, ale w niektórych domach podaje się je także smażone – z chrupiącą skórką i miękkim wnętrzem.
Jak zrobić prawdziwe kołduny tatarskie?
Składniki na ciasto:
- 300 g mąki pszennej
- 1 jajko
- 120 ml ciepłej wody
- szczypta soli
Farsz:
- 300 g baraniny lub wołowiny (drobno posiekanej)
- 1 mała cebula
- 2 ząbki czosnku
- ½ łyżeczki soli
- ½ łyżeczki pieprzu
- szczypta kminku
Przygotowanie:
- Ciasto: W misce wymieszaj mąkę z solą, dodaj jajko i stopniowo wlewaj ciepłą wodę. Wyrób elastyczne ciasto, przykryj ściereczką i odstaw na 30 minut.
- Farsz: Cebulę i czosnek drobno posiekaj, dodaj do mięsa, dopraw solą, pieprzem i kminkiem. Dokładnie wymieszaj.
- Lepienie kołdunów: Ciasto cienko rozwałkuj, wykrawaj małe krążki (ok. 4 cm średnicy), na środek każdego nakładaj farsz i zlepiaj dokładnie brzegi, formując małe pierożki.
- Gotowanie: W dużym garnku zagotuj rosół, wrzuć kołduny i gotuj ok. 5 minut, aż wypłyną.
- Smażenie (opcjonalnie): Jeśli wolisz wersję chrupiącą, podsmaż je na maśle do uzyskania złocistego koloru.
Jak podawać?
Kołduny najlepiej smakują prosto z rosołu, podane z odrobiną świeżo mielonego pieprzu, ale równie dobrze komponują się z kwaśną śmietaną lub pikantnym sosem chrzanowym. Smażone świetnie pasują do kiszonej kapusty lub surówki z buraków.
Dlaczego warto spróbować?
To danie, które łączy w sobie historię, smak i podlaską tradycję. Każdy kęs przenosi w świat dawnych tatarskich osadników, a intensywny, mięsny farsz otoczony cienkim, delikatnym ciastem sprawia, że kołduny nie mają sobie równych. Jeśli chcesz poczuć autentyczny smak Białegostoku, koniecznie przygotuj je w swojej kuchni!
