Białystok obchodzi 82. rocznicę spalenia Wielkiej Synagogi. 27 czerwca 1941 r. rozpoczęła się zagłada białostockich Żydów, którzy przez wieki współtworzyli historię naszego miasta. Tego dnia niemieccy okupanci spalili Wielką Synagogę wraz z setkami uwięzionych w niej Żydów. Miasto uczci tę tragiczną rocznicę oddając hołd ofiarom.
Powstała na początku XX wieku przy ul. Bożniczej (obecnie Suraskiej) Wielka Synagoga była w okresie międzywojennym najokazalszą synagogą białostocką. 27 czerwca 1941 r. hitlerowcy kazali przyjść do niej mężczyznom i chłopcom narodowości żydowskiej. Uwięzili ich w jej wnętrzu, a potem budynek podpalili. Do tych, którzy próbowali się bronić, strzelali. Szacuje się, że w płomieniach zginęło od 700 do nawet 2,5 tys. osób.
Białystok pamięta o tym dramacie żydowskiej społeczności miasta i co roku oddaje hołd ofiarom „Czarnego piątku”. Dziś (27 czerwca) w południe rozpoczęła się oficjalna uroczystość pod pomnikiem-kopułą Wielkiej Synagogi przy ul. Suraskiej. Oprócz mieszkańców Białegostoku prezydent miasta Tadeusz Truskolaski zaprosił na to wydarzenie także przedstawicieli samorządu wojewódzkiego i miejskiego, parlamentarzystów, przedstawicieli organizacji żydowskich, duchowieństwa i służb mundurowych.
– Dzisiejszy dzień to niezwykle ważna data w historii naszego miasta. Symbolizuje początek końca pewnego okresu w życiu Białegostoku, w funkcjonowaniu tego miasta, gdy jego znaczną część stanowiła społeczność żydowska – powiedział gospodarz uroczystości, prezydent Tadeusz Truskolaski. – Jesteśmy tutaj, ponieważ pamiętamy. I nigdy nie zapomnimy o dawnych mieszkańcach Białegostoku, którzy tworzyli dzieje naszego miasta. Pamięć o ich dramatycznych losach winniśmy przekazywać młodym pokoleniom.
Oprócz oficjalnej uroczystości Miasto przygotowało także inne wydarzenia związane z rocznicą. W Białostockim Ośrodku Kultury o godz. 18.30 odbędzie się spotkanie autorskie z Patrycją Dołowy poświęcone jej książce „Skarby. Poszukiwacze i strażnicy żydowskiej pamięci”, a o godz. 20.00 koncert Karoliny Cichej i Spółki „Jidiszland. Pieśni żydowskie z Podlasia”.
W Muzeum Wojska można do godz. 17.00 oglądać dioramę płonącej synagogi, natomiast na budynku Białostockiego Teatru Lalek o godz. 21.30 będzie wyświetlona wizualizacja dzielnicy Chanajki i płonącej synagogi.
Anna Kowalska
