Pamięć o poległych stoczniowcach wraca przy pomnikach w Gdańsku i Gdyni

Z placu pamięci płynie cisza cięższa niż słowa — reporter z Łap obserwuje, jak symbole i kamień przypominają o wydarzeniach Grudnia 1970 r. Miejsca pamięci przyciągają tych, którzy chcą znać przyczyny późniejszych przemian w Polsce. W cieniu pomników rozmowy przeplatają się z zadumą i zniczami.

“W grudniu 1970 r. ukrzyżowano tę nadzieję.” - Strajkowy Biuletyn Informacyjny “SOLIDARNOŚĆ” nr 4 z 25 sierpnia 1980 r.

• Gdańsku pomnik przy bramie numer 2 odwołuje się do pierwszych ofiar
• Pomnik Ofiar Grudnia 1970 r. w Gdyni przypomina Czarny Czwartek

Gdańsku pomnik przy bramie numer 2 odwołuje się do pierwszych ofiar

Monument wzniesiony przy bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina stanowi punkt odniesienia dla pamięci o tych, którzy zginęli podczas protestów. Autorem projektu jest Bogdan Pietruszka z działu konstrukcyjnego stoczni. Pomnik odsłonięto 16 grudnia 1980 i ustawiono go blisko miejsca, gdzie zginęli pierwsi robotnicy — Kazimierz Stojecki, Jerzy Matelski, Andrzej Peszyński i Stefan Mosiewicz. To miejsce łączy symbolikę krzyża i kotwicy - obrazów wiary, martyrologii i nadziei, o których pisały środowiska opozycyjne.

Pomnik Ofiar Grudnia 1970 r. w Gdyni przypomina Czarny Czwartek

Rzeźba odsłonięta 17 grudnia 1980 w okolicach przystanku kolejki elektrycznej Gdynia Stocznia powstała według projektu Stanisława Gierardy. Monument stoi tam, gdzie doszło do masakry nazwanej Czarnym Czwartkiem. Według oficjalnych danych w wydarzeniach Grudnia 1970 r. na wybrzeżu zginęło 41 osób, a 1165 zostało rannych. Te liczby i miejsca są dziś punktem, w którym historia styka się z indywidualnymi opowieściami rodzin i świadków.

W relacjach z tamtych dni często pojawia się symbolika — palący się znicz, kamień, cegiełka z numerem — które utrwalają pamięć zarówno zbiorową, jak i osobistą. Cytaty ze strajkowych biuletynów i dokumenty zachowane w archiwach dają kontekst temu, dlaczego grudniowe wydarzenia stały się jednym z impulsów prowadzących do narodzin ruchu, który z czasem przybrał nazwę Solidarność.

Mieszkańcy mogą spojrzeć na te miejsca dwojako - jako pomniki historii i jako przestrzeń refleksji nad mechanizmami społecznych konfliktów. Dla tych, którzy planują wizytę przy pomnikach, warto zwrócić uwagę na elementy symboliczne i miejsca upamiętnień - to miejsca, w których można uczcić ofiary i zrozumieć, jak tamte dni wpłynęły na dalsze losy kraju.

na podstawie: Gmina Łapy.