Okap kuchenny to jedno z tych urządzeń, które może ułatwiać i uprzyjemniać czas spędzany na gotowaniu. Jednak żeby tak było, wybrany sprzęt musi być dopasowany zarówno do pomieszczenia, jak i do sposobu jego użytkowania. Jak zatem wybrać najlepszy okap? Podpowiadamy!
Jak wybrać okap kuchenny?
Na pewno kluczowa jest informacja, na jakim etapie meblowania kuchni jesteśmy. Jeśli dopiero tworzymy projekt i rozglądamy się za sprzętami, a co za tym idzie, wprowadzanie zmian nie będzie kosztowne – ograniczają nas tylko dostępne na rynku modele oraz ich cena.
Inaczej sytuacje wygląda, kiedy kuchnia jest już umeblowana, ale robimy remont czy wymieniamy zużyty sprzęt. Wtedy parametrem, od którego trzeba będzie zacząć poszukiwania, jest rozmiar okapu.
Rodzaje okapów
Poszczególne modele okapów kuchennych różnią się między sobą konstrukcją, sposobem montażu oraz opcjami ustawień. Dzięki temu wybranie sprzętu spełniającego nawet najbardziej wymagające potrzeby nie powinno stanowić wyzwania. Podstawową funkcją okapu jest możliwość pochłaniania zapachów i usuwania zanieczyszczeń z powietrza.
Okap wyspowy
To okap przeznaczony do montażu nad wyspą kuchenną. Taki model zazwyczaj jest bardziej dekoracyjny, przyciąga wzrok, ale też oferuje dużą wydajność. Kluczowy jest solidny montaż, szczególnie w przypadku modeli zawieszanych na linkach.
Okap podszafkowy i do zabudowy
Idealne rozwiązanie do niewielkich kuchni, gdzie każda przestrzeń ma znaczenie. Okap montowany nad kuchenką, pod szafką jest niezwykle kompaktowy, a często też ma atrakcyjną cenę. Istnieją też modele do zamontowania w zabudowie.
Okap przyścienny – kominowy
To najbardziej klasyczny okap, montowany na ścianie nad kuchenką. Do wyboru są modele o tradycyjnym designie, ale też bardziej dekoracyjne.
Okap retro
Na rynku dostępne są także okapy nawiązujące wyglądem do stylu vintage. Jeśli projektujemy kuchnię o retro charakterze, to z pewnością znajdziemy okap, którego design wpasuje się w naszą wizję.
Okap tuba
Ciekawym i designerskim rozwiązaniem są okapy typu tuba, wyróżniające się cylindrycznym kształtem. Zwykle montuje się je na suficie nad płytą grzewczą – zarówno nad wyspą kuchenną, jak i przy ścianie.
Okap blatowy
To nowoczesne rozwiązanie, w którym okap wbudowany jest w blat kuchenny obok płyty grzewczej. Wysuwamy go, kiedy jest potrzebny, przez resztę czasu sprzęt jest praktycznie niewidoczny. Tego typu okap musi być odpowiednio wkomponowany w zabudowę meblową.
Okap sufitowy
Okap montowany na suficie, najczęściej nad wyspą kuchenną. Te modele są dyskretne i estetyczne, świetnie sprawdzają się w otwartych kuchniach. Kluczową kwestią w ich przypadku jest solidny montaż.
Okap szufladowy
To inaczej okap teleskopowy, który wysuwa się z szafki nad kuchenką. Zajmuje mało miejsca i jest praktycznie niewidoczny, kiedy go nie używamy.
Jakie są dostępne rozmiary okapów?
O rozmiarze okapu przede wszystkim decyduje wielkość urządzenia, którego będziemy używać do gotowania. Szerokość okapu powinna wynosić co najmniej tyle, co szerokość kuchenki gazowej, elektrycznej czy płyty indukcyjnej – tylko wtedy sprzęt będzie spełniał swoje podstawowe zadanie. Najpopularniejszy rozmiar okapu to 60 cm, dopasowany do standardowej szafki kuchennej. Jeśli natomiast decydujemy się na meble na zamówienie lub wybieramy okap sufitowy, możemy wybrać model o innych wymiarach.
Głośność okapu – czy cichy okap to tylko marzenie?
To, jak głośno pracuje okap, znacznie wpływa na komfort jego użytkowania. Dla wielu osób to kluczowa kwestia, która przesądza o zakupie konkretnego modelu. To ważne szczególnie wtedy, gdy kuchnia jest otwarta na salon czy jadalnię, albo gdy podczas gotowania lubimy posłuchać muzyki.
Niestety w przypadku okapów często im większa wydajność, tym większy hałas. Racjonalny poziom hałasu to ten wynoszący około 50-55 decybeli przy podstawowych ustawieniach. Cichsze modele zwykle kosztują więcej niż te o większej głośności.
Okapy, które z początku pracują cicho, z czasem stają się głośniejsze. Warto wtedy wyczyścić lub wymienić filtry. Na głośność okapu może mieć także wpływ nieprawidłowy montaż lub zbyt mała średnica kanału wentylacyjnego.
Tryb pracy
Okap może działać na dwa sposoby: jako wyciąg lub pochłaniacz.
Wyciąg
Wyciąg, czyli tryb pozwalający na odprowadzenie powietrza na zewnątrz (zwykle do kanału wentylacyjnego), jest najbardziej efektywny. Powietrze przechodzi przez filtr, który zatrzymuje tłuszcze i inne cząsteczki, a następnie trafia do atmosfery. Do jego funkcjonowania potrzebne jest podłączenie do kanału wentylacyjnego, przez co montaż jest bardziej skomplikowany niż w przypadku pochłaniacza.
Pochłaniacz kuchenny
Pochłaniacz kuchenny działa w trybie recyrkulacji, czyli filtruje powietrze i zwraca je do pomieszczenia. W jego wnętrzu działa jednocześnie filtr tłuszczowy i filtr węglowy. Pochłaniacz jest mniej wydajny niż wyciąg, ale dobrze się sprawdza w niewielkich pomieszczeniach oraz tam, gdzie nie ma dostępu do wentylacji (np. pochłaniacz do kuchni w bloku). Oprócz tego jest bardziej uniwersalny i łatwiejszy w montażu.
Wydajność okapu
Wydajność okapu to parametr, który wskazuje, jaka jest efektywność usuwania powietrza z kuchni, i wyrażany jest w metrach sześciennych na godzinę. Im wyższa wydajność, tym szybciej i dokładniej okap oczyszcza powietrze – usuwa zapachy, parę wodną oraz cząsteczki tłuszczu.
Na wydajność okapu wpływa:
- moc silnika – silnik o większej mocy pozwala na szybsze oczyszczanie powietrza;
- tryb pracy – okapy działają w trybie wyciągu (powietrze odprowadzane jest na zewnątrz, np. do kanału wentylacyjnego, sposób bardziej wydajny) lub pochłaniacza (powietrze jest oczyszczane i wraca do pomieszczenia);
- wielkość kuchni – wydajność okapu powinna być dostosowana do objętości pomieszczenia – przyjmuje się, że okap w ciągu godziny powinien przefiltrować całe powietrze z kuchni 6-10 razy;
- długość i jakość podłączenia – w przypadku wyciągów na wydajność wpływa średnica rury prowadzącej do kanału wentylacyjnego, jak również wielkość samego kanału – im krótsze i prostsze, tym lepsza wydajność.
Jak zatem dobrać wydajność okapu? Wystarczy obliczyć objętość kuchni i pomnożyć ją przez 6 i 12 – uzyskamy wtedy przedział, w którym powinna mieścić się wydajność okapu. Dla przykładu do kuchni o objętości 30 metrów sześciennych należy wybrać okap o wydajności 180-360 metrów sześciennych na godzinę.
Filtry w okapie
Filtry stosowane w okapach można podzielić na dwa podstawowe typy: tłuszczowe i węglowe. Oba wychwytują z powietrza różne rodzaje cząsteczek.
Filtr tłuszczowy ma zazwyczaj postać prostokątnej metalowej siateczki, często kilkuwarstwowej. Jest fizyczną barierą, która zatrzymuje unoszący się tłuszcz, kurz oraz przykładowo insekty.
Filtr węglowy natomiast zawiera kulki aktywnego węgla, które za pomocą absorpcji wychwytują z powietrza nieprzyjemne zapachy, szkodliwe opary czy nadmierną parę wodną.
Jeśli okap działa w trybie pochłaniacza, zanieczyszczone powietrze trafia najpierw do filtra tłuszczowego, a następnie do węglowego. Po oczyszczeniu wdmuchiwane jest z powrotem do pomieszczenia.
Klasa energetyczna
Klasa energetyczna oznacza efektywność zużycia energii danego modelu. Oznaczana jest za pomocą symboli:
- A+++ – najwyższa, najbardziej oszczędna klasa energetyczna, okapy w tej klasie zużywają minimalną ilość prądy przy zachowaniu wysokiej wydajności;
- A++ i A+ – bardzo energooszczędne okapy, idealne do codziennego użytku;
- A i B – standardowe klasy energetyczne, w których stosunek zużycia energii do wydajności jest dobry; modele tych klas zużywają nieco więcej energii niż powyższe, ale nadal są stosunkowo oszczędne;
- C i D – to najniższa efektywność energetyczna, okapy tych klas są często tańsze w zakupie, ale droższe w użytkowaniu.
Wybierając okap, warto zwrócić uwagę na klasę energetyczną, szczególnie jeśli urządzenie będzie często używane – okap z funkcją oszczędzania energii, czyli model o wyższej klasie, pomoże obniżyć rachunki za prąd.
Oświetlenie
Dodatkową zaletą okapu jest fakt, że stanowi on bardzo dobre źródło światła, które przydaje się podczas gotowania. Przy wyborze konkretnego modelu warto sprawdzić rozmieszczenie żarówek i ich moc.
Sterowanie
Tym, co – zaraz po głośności – mocno wpływa na komfort użytkowania okapu, jest metoda sterowania. Do wyboru mamy okapy sterowane:
- mechanicznie – najczęściej spotykane, wyposażone w przyciski lub przełączniki do ustawiania poziomu mocy i włączniki oświetlenia; są łatwe w użytkowaniu, ale ich wadą jest niska precyzyjność;
- dotykowo – na okapie umieszczony jest panel sterowania reagujący na dotyk; takie rozwiązanie jest precyzyjne, a panel często cechuje się dodatkowymi funkcjami, np. timerem lub czujnikiem zabrudzenia filtrów;
- gestami – nowoczesne okapy wyposażone są w to najbardziej higieniczne i wygodne rozwiązanie – ustawienia zmieniamy za pomocą gestów wykonywanych dłonią przed panelem okapu;
- pilotem – okapem można sterować na odległość, co sprawdza się w dużych pomieszczeniach oraz w przypadku modeli sufitowych;
- aplikacją (Wi-Fi) – niektóre modele oferują możliwość zmiany ustawień z poziomu aplikacji na smartfonie; okap zintegrowany z telefonem może być sterowany na odległość;
- automatycznie – dostępne są także modele wyposażone w czujniki, które automatycznie regulują poziom mocy w zależności od intensywności zanieczyszczenia powietrza.
Każdy rodzaj sterowania ma swoje wady i zalety i odpowiada różnym potrzebom, dlatego wybranie odpowiedniego modelu w tej kwestii nie powinno stanowić problemu.
Jak zamontować okap kuchenny?
Montaż okapu różni się w zależności od jego rodzaju. Zwykle wystarczą do tego: wkrętarka, wkręty, poziomica, miarka, ołówek, kołki montażowe dopasowane do ściany oraz w przypadku wyciągu dodatkowo rura odprowadzająca wraz ze złączkami.
Okap przede wszystkim powinien zostać zamontowany na odpowiedniej wysokości nad płytą grzewczą: 65-75 cm dla płyty gazowej oraz 55-65 cm dla płyty elektrycznej/indukcyjnej. Te parametry mogą się różnić w zależności od producenta, dlatego zawsze warto upewnić się w tej kwestii w instrukcji dołączonej do danego modelu.
Montaż zaczynamy od zaznaczenia na ścianie lub suficie miejsca na kołki montażowe. Następnie za pomocą wkrętów lub kołków montażowych mocujemy uchwyty lub korpus okapu do ściany lub sufitu. Po upewnieniu się, że okap kuchenny jest stabilnie zamocowany, należy podłączyć go do wentylacji za pomocą rury (jeśli ma pracować w trybie wyciągu) i uszczelnić połączenia taśmą montażową.
Kolejnym krokiem jest podłączenie okapu do zasilania, włączenie go i sprawdzenie, czy wszystko działa.
Oczywiście montaż okapu można zlecić specjaliście od sprzętów AGD.
Dobry okap – czy uda się go wybrać?
Reasumując: w kwestii wydajności najistotniejsza jest kubatura kuchni. Przed zakupem okapu i warto zmierzyć kuchnię i obliczyć potrzebną wydajność, a także przemyśleć najdogodniejszy sposób sterowania czy rozmieszczenie oświetlenia. Z takimi danymi można wybrać się do sklepu, gdzie spośród modeli spełniających podstawowe wymagania wybierzemy te o odpowiednim designie i w atrakcyjnej cenie.
