UM Białystok: W hołdzie Sybirakom

W Białymstoku odbyła się dziś (15 października) uroczystość poświęcenia i wmurowania aktu erekcyjnego pod powstające Muzeum Pamięci Sybiru. W wydarzeniu uczestniczyli Sybiracy i ich potomkowie, mieszkańcy i władze miasta, parlamentarzyści, duchowni. Gościem specjalnym była Krystyna Nowakowska synowa ostatniego przedwojennego prezydenta Białegostoku Seweryna Nowakowskiego.

Akt erekcyjny Muzeum Pamięci Sybiru uroczyście podpisali: Metropolita Białostocki Arcybiskup Tadeusz Wojda, Arcybiskup Białostocki i Gdański Jakub, Krystyna Nowakowska, prezes białostockiego oddziału Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź, dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru Wojciech Śleszyński oraz prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Tuba z aktem erekcyjnym została następnie poświęcona i zamurowana w ścianie powstającego budynku.

_Muzeum Pamięci Sybiru będzie hołdem złożonym Sybirakom, ich rodzinom. Czas płynie nieubłaganie i tych, którzy doświadczyli wywózek na Sybir, z każdym rokiem ubywa. A ich historia, ich przeżycia, zasługują na godne upamiętnienie. Dla nich samych, ale sądzę, że także dla nas wszystkich i dla przyszłych pokoleń ważne jest, by pamięć o tych wydarzeniach nie zatarła się. I temu właśnie ma służyć działalność przyszłego muzeum _ powiedział prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.

Los Sybiraka nie ominął Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie i honorowego obywatela Białegostoku. Wśród zesłańców znalazł się także Seweryn Nowakowski, prezydent Białegostoku w latach 1934-39, niezwykle zasłużony dla rozwoju miasta, który w 1939 roku został aresztowany przez NKWD i wywieziony w głąb ZSRR, gdzie zaginął bez wieści. W przyszłym roku przypada 100. rocznica urodzin Ryszarda Kaczorowskiego oraz 125. rocznica urodzin Seweryna Nowakowskiego i 85. rocznica objęcia przez niego urzędu prezydenta miasta. Z tej okazji rok 2019 będzie w Białymstoku m.in. rokiem Ryszarda Kaczorowskiego oraz Seweryna Nowakowskiego.

Bardzo dziękuję za zaproszenie na tę uroczystość powiedziała Krystyna Nowakowska. Niestety, nie poznałam osobiście mojego teścia, bo z moim mężem pobraliśmy się dopiero po wojnie, ale w naszym domu był kult tego człowieka. To był wielki człowiek i to, co zrobił dla Białegostoku, było wielkie. Niestety, do dziś nie wiemy, co się z nim stało i gdzie są jego prochy. Może kiedyś ta historia zostanie wyjaśniona.

Idea powstania w Białymstoku ośrodka upowszechniającego wiedzę o dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej oraz pamięć o zesłaniach syberyjskich narodziła się już na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. W 1998 roku przy Kościele Ducha Świętego w Białymstoku powstała izba pamięci poświęcona tragedii osób wywiezionych na Sybir. Koncepcja samodzielnej placówki zajmującej się zesłaniami zaczęła nabierać kształtu wraz z pierwszymi pomysłami budowy w Białymstoku Muzeum Pamięci Sybiru. W 2010 roku została wydzielona 2-hektarowa działka z kompleksu przedwojennych magazynów wojskowych z przeznaczeniem na budowę przyszłego muzeum.

Dziś idea ta jest już w fazie realizacji. Trwają prace budowlane, których celem jest przekształcenie dawnego magazynu wojskowego nr 2 przy ulicy Węglowej w nowoczesne muzeum. Jednocześnie prowadzone są prace nad przygotowaniem wystawy stałej, która będzie opowiadać o losach obywateli polskich na ziemiach dawnego Imperium Rosyjskiego i ZSRR od XVII wieku do czasów współczesnych. Pracownicy placówki cały czas gromadzą eksponaty związane z zesłaniami, zapisują świadectwa żyjących jeszcze Sybiraków i ich potomków. Będzie to muzeum ogólnopolskie, które kompleksowo zajmie się tematyką Sybiru i udokumentuje historie ludzi deportowanych na Wschód. W tej wyjątkowej, nowoczesnej placówce, Białystok godnie upamiętni Polaków przymusowo zesłanych oraz tych, którzy Syberię odkrywali i badali.

Inwestycja ma być zrealizowana pod koniec 2019 roku. Jej koszt to ok. 40 mln zł. Pod koniec ubiegłego roku Muzeum Pamięci Sybiru otrzymało unijną dotację (ok. 6,8 mln zł) na wykonanie wystawy stałej i zakup wyposażenia. Ten projekt zostanie zrealizowany w latach 2018-2020. Miasto otrzymało też dofinansowanie na budowę placówki z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 7,4 mln zł.

Urząd Miejski w Białymstoku, bialystok.pl/, bialystok.pl/pl/wiadomosci/aktualnosci/w-holdzie-sybirakom.html